Eerste controle

Bron: Informoto

Wat kun je controleren als de motorfiets stil staat…

Koud motorblok?

• Motorblok moet koud zijn
  Het eerste dat je doet als je bij de verkoper aankomt, is voelen
  of de motor koud is. Dat is zeer belangrijk. Dan start een motor het
  moeilijkst en hoor je alle geluidjes het best. Eens de motor warm en
  goed gesmeerd is, klinkt een motor meestal véél beter
  dan als hij koud is. Start de motor nog niet, dat houden we voor het
  laatste.

Algemene staat van motorfiets?

• Vuil of schoon
  Als de verkoper zelfs de moeite niet doet om zijn motorfiets te wassen
  als hij te koop staat….
• Roest
  Veel roest wijst op een vochtige parkeerplaats of vele ritten in de
  regen.
• Zwaar geoxideerde aluminium onderdelen
  Zware oxidatie wijst op een zwaar leven in veel regen en ontoereikend
  onderhoud.
• Barstjes
  Vertonen de kunststof onderdelen barstjes rond de bevestigingspunten?
  Barstjes wijzen op een te vast aandraaien van de schroeven.
• Afgebroken bevestigingspunten
  Kunststof onderdelen zijn heel kwetsbaar aan de bevestigingspunten.
  Alleen een zorgzame behandeling en onderhoud kan breuken verhinderen.
  Dit kan er ook op wijzen dat de motorfiets omgevallen is.
• Glans en kleur
  Delen die opvallend meer glans hebben of een licht andere tint kunnen
  nieuw zijn. Controleer of de motorfiets omgevallen is.

Staat van de reminstallatie?

• Kan het remhendel diep ingetrokken worden?
  Dit kan wijzen of lucht in de remleidingen.
• Is de remolie kleurloos of amberkleurig?
  Amberkleurige remvloeistof moet direct worden vervangen want ze
  is verouderd en bevat water wat de remcapaciteiten slecht beïnvloed.
• Remleidingen
  Kun je alleen maar controleren op hun algemene staat
• Remklauwen
  Zijn moeilijk te controleren zonder demontage. Wat hieraan belangrijk
  is, is of de remzuigers gemakkelijk heen en weer bewegen. Dat kan alleen
  maar gecontroleerd worden na demontage van de remklauwen.
• Remblokken
  Ze moeten nog voldoende dik zijn, anders mag je direct nieuwe
  installeren. Ze mogen ook niet verglaasd zijn, want dan verliezen ze
  hun remmende werking. Dat kan alleen gecontroleerd worden na demontage.
• Remschijven
  Neem de remschijven tussen duim- en wijsvinger en wrijf erover van
  binnen naar buiten (volgens de straal dus). Je mag geen langsgroeven
  of ribbels voelen. Dat wijst op onregelmatige slijtage en is funest
  voor de levensduur van je remblokken. Contoleer de dikte van de schijven.
  Als de schijf aan de buitenste 2 à 3 millimeter, waar de blokken
  niet op ingrijpen, veel dikker is dan op het remoppervlak, dan mag je
  aannemen dat de schijven versleten zijn of binnenkort aan vervangen
  toe zijn.
• Remwerking
  Zie proefrijden.

Velgen en banden

• Velgen
  Mogen geen deuken vertonen of een slag hebben. Spaken mogen niet krom
  zijn, ontbreken of te los aangedraaid zijn. Alle spaken moeten goed
  aangespannen zijn. Sla met een schroevendraaier tegen alle slagen en
  luister of ze allemaal hetzelfde klinken. Klinkt een spaak dof dan is
  ze te los, klinkt ze mooi helder dan is ze goed aangespannen.
• Banden
  De banden moeten voldoende profiel hebben (let op de merktekens)
  anders mag je direkt nieuwe kopen. Er mogen geen barstjes
  in het rubber zitten, want dan zijn de banden al te oud en is het rubber
  aan het versterven. Type en maat moeten overeenkomstig de velgmaten
  zijn.
• Wiellagers
  Ze mogen niet versleten zijn. Draai de wielen rond als ze van de grond
  zijn. Dit moet kunnen zonder vreemde bijgeluidjes van de lagers en mag
  niet haperend of stroef verlopen. Vergeet niet dat de remblokken steeds
  lichtjes tegen de schijven aandrukken en de draaibeweging een beetje
  zullen afremmen. Er mag geen speling zijn. Het wiel moet muurvast zitten
  rond zijn as (if you know what I mean…)

Het balhoofd

• Algemeen
  Het balhoofd is het scharnier waar de voorvork rond draait. Meer
  specifiek is het een as met bovenaan en onderaan lagers. Dit kunnen
  kogel- of naaldlagers zijn. Heel de voorvork draait op die lagers. Hierop
  mag geen speling zitten, want dat betekent speling op de complete voorvork.
  De lagers mogen ook niet in slechte staat zijn. Dat heeft een negatief
  effect op de stabiliteit en het stuurgedrag van de motorfiets.
• Speling op het balhoofd
  Om te kontroleren of er speling op het balhoofd zit, zijn er twee mogelijkheden.
  Eén : het voorwiel moet van de grond zijn zodat de voorvork vrij kan bewegen. Ga op je hurk voor de motor zitten en neem de vorkbenenmet beide handen vast. Schud met al je macht de voorvork van voor naar achter. Als er speling op zit, zul je voelen dat de voorvork naar voor
  en achter wat kan bewegen. Let wel, de vork bestaat uit onder- en bovenbenen.
  Tussen die twee kan ook speling zitten en dat voelt bijna hetzelfde
  aan. Vergis je dus niet. Twee: zet je op de motor, duw hem met het voorwiel
  tot tegen een muur. Druk nu uit alle macht een aantal keer tegen het
  stuur naar de muur toe. Is er speling op het balhoofd, dan zul je voelen
  dat je voorvork een beetje van voor naar achter kan bewegen.
• De rondheid der lagers
  is zonder demonteren moeilijk te controleren, maar toch bestaat er eentrukje. Zet de motorfiets zodanig dat het voorwiel van de grond is.
  Beweeg het stuur enkele keren heel voorzichtig van volledig links naar
  volledig rechts en terug. Deze beweging moet uniform vlot gaan. Er mag
  nergens een punt zijn waar het wat stroever of vlotter gaat. Dit betekent
  namelijjk dat de lagers hier en daar wat ingedrukt zijn, wellicht door
  ooit verkeerd te zijn aangespannen

De voorvork

• Voorvorkkeerringen
  Deze dichtingen houden de voorvorkolie in de voorvork. Als de verchroomde
  vorkpoten ( = de binnenvorkpoten) pitting hebben (= putjes van opgespatte
  steentjes), dan is de kans groot dat er bij het veren olie uitlekt.
  Opmerking: Als er rond de binnenvorkpoten een olierand te zien is dan wil dit
  zeggen dat de voorvorkkeringen lekken. Deze moeten dan vervangen worden.
  Bij erge pitting zal dit euvel alleen maar verholpen kunnen worden door
  nieuwe binnenvorkpoten te monteren!
• Vorkbenen
  Beide vorkbenen moeten recht zijn. Haast niet te controleren zonder
  demonteren. Enig hulpmiddel: er mee gaan rijden en zien of het stuur
  scheef staat, of puur visuele controle. De demping mag natuurlijk niet
  kapot zijn.

De achtervork

• Lagers
  Plaats de motorfiets met het achterwiel van de grond. Ga naast de motorfiets
  staan. Neem één kant van de achtervork vast. Trek en duw
  uit alle macht. De vork mag niet meebewegen, anders zit er speling op
  de lagers. Deze kunnen niet afgesteld worden en zijn dan wellicht aan
  vervanging toe.

De vering

• Dempen en veren
  De vering moet natuurlijk veren, maar moet ook kunnen dempen. Dus alsje de veren een paar keer goed induwt, moet de veerbeweging supersnel
  uitgedempt zijn. Een grondige controle kan alleen maar door gespecialiseerde
  bedrijven.

De verlichting

• Controleer

Kleinlicht

Dimlicht

Grootlicht

Richtingaanwijzers

Achterlicht

Stoplicht

De accu

• Bij onderhoudsvrije
  (=ondoorzichtige) accu’s kun je niets controleren.
• Bij accu’s
  met een doorzichtige buitenwand kun je de vloeistofniveau’s controleren.
  Die moeten tussen het minimum en maximumniveau liggen.
• Met een
  speciaal toestelletje kun je ook meten of de vloeistof nog genoeg zuur
  bevat, maar daar ligt meestal het probleem niet. Het grote probleem
  komt meestal pas boven als de motor lang heeft stilgestaan of wanneer
  het buiten heel koud is. Dan raakt de accu heel snel uitgeput.

De aandrijving

• Er bestaan vier soorten aandrijving

Cardan

Riem

Ketting in gesloten oliebad

Open ketting

• Cardan,
  riem en ketting in gesloten oliebad gaan lang mee, onderhoudsvrij en duurzaam. Weinig gebruikt.
• De open ketting
  De open ketting gaat het minst lang mee, is heel onderhoudsintensief,
  maakt het meeste lawaai en wordt het meeste gebruikt…

1. Controleer de staat van de tandwielen. De tanden moeten mooi symmetrisch zijn.
   Haaietanden duiden op een ketting die al véél te lang
   meegaat. Vergeet niet dat het voortandwiel het meeste slijt. Dit is
   meestal alleen maar te controleren door demontage van een zijdekseltje.
2. Controleer ook of de tanden zijdelingse slijtage hebben. Dat duidt op een scheef
   geplaatst achterwiel. Men zegt dat het “niet correct spoort”.
   Dat is eenvoudig te corrigeren door het achterwiel wat bij te stellen.
3. Als het achterwiel van de grond is, draai het dan een aantal keer rond. Controleer
   ondertussen nauwgezet de spanning van de ketting. Als de ketting in
   de ene positie te strak gespannen is, en in een andere positie te los,
   dan is de ketting versleten en moet ze vervangen worden.
4. Ketting en tandwielen moeten altijd tezamen vervangen worden (net als batterijtjes
   van een elektrisch toestelletje) Ga achter de motor staan en neem enkele
   schakels van de ketting vast. Het moeten schakels zijn die op het achtertandwiel
   liggen. Als deze schakels van het kanwiel weggetrokken kunnen worden
   (dus als de ketting los op het kanwiel ligt), dan is de ketting versleten.
   Vervangen !

Het motorblok

Zonder demontage is het onmogelijk om een volledige en exacte staat op te maken van het
motorblok. Maar er zijn elementen die je wel al iets kunnen vertellen.

• Olielekken
  Bij deze test is het belangrijk dat de motor koud staat. Alle olie
  zit dan onderaan, de onderdelen worden de eerste minuut nauwelijks gesmeerd
  en omdat er nog niets is uitgezet, zal alles wat meer “rammelen”
  dan bij een warme motor. Bij een Ducati ligt het wat moeilijker, want
  daar rammelt alles wat meer dan bij Japanse machines. Bekijk het blok
  en kijk of er nergens langs de naden “vettige” vlekken te
  zien zijn. Dit is wellicht olie die langs de pakkingen naar buiten komt.
  Gebeurt dit in heel lichte mate, dan spreekt men van het “zweten”
  van het motorblok. Als je echter duidelijk kunt zien dat er meer dan
  een beetje olie uitkomt, dan zit je met een lekkende pakking (in schoon
  vlaams: de zjwein). Geen goed teken. Start de koude motor, houd je
  gestrekte hand aan de uitlaatmond. Hou die daar een klein minuutje.
  Bekijk je handpalm. Merk je dat die vol hele fijne oliedruppeltjes zit,
  dan is dat een teken dat de motor inwendig al goed versleten is. De
  zuigerveren zijn niet in staat om de olie tegen te houden en via de
  verbrandingsruimte vliegt de olie mee naar buiten.
• Luister aan het kleppendeksel. Als je heel veel luid tikken hoort, dan kan het
  zijn dat de kleppen gesteld moeten worden.
• De compressie meet je heel eenvoudig met een compressiebougie. Je moet daarvoor dan
  wel de bougies uit het blok schroeven. Zo’n test leert je in welke staat
  de afdichting van de verbrandingskamer verkeert. Eerste indruk OK? Wel,
  dan gaan we rijden…